La province de Namur, au coeur de votre quotidien

Ludolf BACKHUYZEN (1630-1708)

Ludolf Backhuyzen, Self-Portrait, 1690-1708 (Amsterdam, Rijksmuseum).

Ludolf Backhuyzen, geboren op 28 december 1630, is een Nederlandse schilder. Hij groeit op in Oost-Friesland in Emden in Duitsland waar zijn vader Gerard Backhuyzen, een notaris, hem kalligrafie leert. Herman Friesenburg, een van zijn leraars, leert hem rekenkunde, geometrie, astronomie en navigatie, en bereidt hem voor op een loopbaan als boekhouder. In 1649 verhuist hij naar Amsterdam waar hij door een koopman, Guillelmo Bartolotti, in dienst wordt genomen als secretaris en kalligraaf. Daar ontdekt hij een liefde voor schilderijen van zeezichten en landschappen.

Penschilderingen als eerste werken

In het begin is schilderen slechts een hobby voor Ludolf Backhuyzen. Hij maakt eerst penschilderingen, een techniek die wordt gebruikt door de Hollandse kunstenaars van de 17eeeuw en die erin bestaat dat er eerst een doek met olieverf wordt gemaakt waar vervolgens met Oost-Indische inkt op wordt getekend. Zijn eerste tekeningen maakt hij tegen 1657. Ze worden al snel gewaardeerd, ongetwijfeld vanwege de motieven ervan die met een grote mate van vrijheid en een subtiel gebruik van licht en donker in zijn levendige en samenhangende composities worden uitgebeeld. Ludolf volgt dan het voorbeeld van Willem van de Velde de Oude en ontwikkelt vervolgens zijn eigen stijl. Backhuyzen ontwikkelt zijn techniek en werkt ook samen met een gerenommeerde portretschilder, Bartholomeus van der Helst, en deze ervaring levert hem een grote artistieke erkenning op.

L. Backhuyzen, Ships in distress off a rocky coast, 1667 (Washington, National Gallery of Art).

Des peintures aux influences variées

Op het eerste gedateerde werk van Ludolf Backhuyzen staat het jaar 1658. Het wordt beïnvloed door de techniek van zijn vriend Hendrick Dubbels. Ludolf maakt ook stormscènes, onder invloed van een andere kunstenaar, Allaert van Everdingen. Later doen zijn landschappen nog denken aan die van Nicolas Poussin, een invloed die Ludolf beetje bij beetje van zich afschudt en hij maakt zich uiteindelijk een stijl eigen die helemaal op zichzelf staat.

De roem van de laatste jaren

In 1660 wordt Ludolf Backhuyzen meester en in 1663 treedt hij toe tot het Sint-Lucasgilde van Amsterdam. Na de dood van zijn tweede vrouw stort hij zich helemaal op zijn werk, onvermoeibaar, en maakt hij verbluffende composities. Het jaar 1664 is een keerpunt in zijn professionele leven. Zijn werken worden barok, een levendig palet van kleurige weerspiegelingen en motieven met lichte en donkere banen, wat vervolgens zijn handelsmerk wordt. In 1672 is het atelier van Backhuyzen het enige in Europa waar een opleiding wordt gegeven in het maken van zeezichten, een teken van onbetwist succes. Maar vanaf 1681, op het hoogtepunt van zijn carrière, maakt hij ook schilderijen met een eenvormige lichtinval waarin grijze en groene tinten overheersen.

Vanaf 1690 begint hij aan zijn vruchtbaarste periode. Hij voert dan steeds meer personages op in zijn schilderijen, niet alleen in zijn portretten maar ook, minder vaak, in bijbelse taferelen. Hij  overlijdt op 77-jarige leeftijd op 17 november in 1708 in Amsterdam waar hij nu rust in de Westerkerk.

L. Backhuyzen, Dutch ships in the roads of texel; in the middle the ‘Gouden Leeuw’, the flagship of Cornelis Tromp, 1671 (Amsterdam, Rijksmuseum).

Bibliografie

BEER DE, G. – GOOSSENS, E. J. – VAN DE ROEMER, B.

  • 2004, Backhuysen aan het roer!: zeeschilder 1630-1708 = Backhuysen at the helm! : marine painter 1630-1708, Amsterdam, Stichting Koninklijk Paleis.

BEER DE, G.

  • 2002, Ludolf Backhuysen (1630-1708): sein Leben und Werk, Zwolle.

GENAILLE, R.

  • 1967, Dictionnaire des peintres flamands et hollandais, Paris, (Les dictionnaires de l’homme du XXe siècle) : 16.

Deze kunstenaar wordt getoond in het kader van onze tentoonstelling « Een wandeling langs schilderijen van Dürer tot Tiepolo ». Meer informatie hier.

Partenaires principaux

Labels & réseaux